Nie da się ukryć, że w ramach naszych działań gospodarczych oraz bytowych produkuje się bardzo dużo różnych pozostałości. Zazwyczaj zakładamy, że trafiają one po prostu na wysypisko odpadów lub też są poddawane recyklingowi. Ale w jaki sposób – to już zazwyczaj jest tajemnicą. A zdecydowanie warto wiedzieć, w jaki sposób odbywa się unieszkodliwianie odpadów oraz sam odzysk. Zatem zapoznaj się z naszym wpisem i dowiedz się więcej!
Unieszkodliwianie odpadów – definicja
Czym jest unieszkodliwianie odpadów? Zgodnie z definicją jest to proces, polegający na poddawaniu ich procesom przekształcania biologicznego, fizycznego lub chemicznego w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożeń dla życia lub zdrowia ludzi oraz dla środowiska. Jest to proces, który ma za zadanie zneutralizować nasze pozostałości i sprawić, że przestaną być zagrożeniem dla okolicznej przyrody.
Musimy pamiętać o tym, że nawet jeśli cechy danego odpadu nie zagrażają nam bezpośrednio – to pozostałość zostawiona sama sobie, po jakimś czasie, może rozpocząć wydzielanie szkodliwych mikroelementów. Gdybyśmy zrezygnowali z unieszkodliwiania odpadów, to nie dość, że pozostałości dosłownie by nas zalewały, a fauna i flora zostałaby doszczętnie zniszczona, to jeszcze zmarnowalibyśmy bardzo wiele cennych surowców, które są ukryte w odpadach.
Jeśli chodzi o metody unieszkodliwiania odpadów – to możemy wymienić kilka rodzajów działań. Mogę być to:
- metody biologiczne,
- metody fizykochemiczne,
- metody termiczne,
- metody przekształcania.
O czym musimy pamiętać, jeśli produkujemy pozostałości w ramach naszego przedsiębiorstwa? Przede wszystkim miejmy na uwadze, że utylizowanie i unieszkodliwianie odpadów należy do naszych obowiązków prawnych. Zgodnie z Ustawą z 14 grudnia 2012 roku, określone przedsiębiorstwa (które wytwarzają określone masy odpadów neutralnych i niebezpiecznych), a także niektóre gospodarstwa rolne o powierzchni powyżej 75 ha, muszą składać wnioski i sprawozdania w systemie BDO. Jest to Baza Danych Odpadowych, która stanowi najważniejszy organ kontrolujący poziom produkcji pozostałości.
Jednak w związku z tym, że porzucanie odpadów (art. 75 Kodeksu Wykroczeń) jest karane grzywną lub naganą – wszyscy musimy dbać o to, aby prawidłowo utylizować odpady. Jest to jednak przede wszystkim kwestia naszego sumienia – niestety kary za porzucanie śmieci i zanieczyszczanie środowiska wciąż są niewystarczające, dlatego wciąż możemy się spotkać z nielegalnymi wysypiskami odpadów w całym kraju.
Takie unieszkodliwianie odpadów jest w zasadzie podstawą do dbania o najbliższe środowisko. Pozostałości, które wytwarzamy w ramach naszych działań zawodowych, czy bytowych są przytłaczające (w 2021 roku na każdego Polaka przypadało ponad 350 kg odpadów komunalnych) – w związku z czym musimy dbać o ich prawidłowe przetwarzanie. To nie tylko dbanie o środowisko, ale i oszczędność energii, czy innych surowców.
W końcu odzyskanie tony plastików typu PET pomoże nam w zaoszczędzeniu kilkuset litrów wody, sporo ropy naftowej, a także energii elektrycznej. Podobnie przy odzyskiwaniu metali ze złomu. O wiele bardziej opłaca się nam zrealizować recykling materiałów ze złomowiska, niż wydobywać na nowo rudy żelaza, miedzi, czy boksytu. Jednak jakie możemy wyróżnić sposoby unieszkodliwiania odpadów?
[CTA]
Sposoby unieszkodliwiania odpadów
Do najbardziej podstawowych metod unieszkodliwiania odpadów możemy zaliczyć następujące procesy:
- składowanie na wysypiskach śmieci,
- gromadzenie odpadu w specjalnych, odseparowanych magazynach, placówkach (w przypadku odpadów niebezpiecznych),
- termiczne przekształcanie odpadów – spalanie, czyli mineralizacja odpadów,
- piroliza,
- kompostowanie (metoda tlenowa),
- fermentacja metanowa (metoda beztlenowa).
Składowanie odpadów na wysypiskach jest wciąż dość powszechną tendencją, choć powinno się ją stosować w ograniczonym zakresie. Dlaczego? Ponieważ odpad zalegający na składowisku może tylko ulegać stopniowemu rozkładowi – wobec czego jest ekonomicznie nieprzydatny, co więcej – w wielu przypadkach surowce w takich odpadach są po prostu marnowane.
Choć oczywiście lokalizacje takich składowisk nie są losowo wybrane – powierzchnia ziemi zostaje zabezpieczona, organizuje się drenaż odcieków oraz gazu wysypiskowego, czy realizuje się oczyszczanie ścieków pochodzących z takiego wysypiska. Jeśli mamy do czynienia z pozostałościami niebezpiecznymi – to analogicznie wszystko odbywa się w zamkniętych przestrzeniach, gdzie nasze pozostałości nie zagrażają innym ani środowisku. Jeśli chodzi o np. składowiska chemikaliów – muszą być one na bieżąco monitorowane, substancje nie zostają zmieszane, a wszystko musi się znajdować w szczelnych beczkach. Przygotowane są również wszystkie procedury na wypadek pożaru lub wybuchu w takim miejscu.
Jeśli mowa o termicznym przekształcaniu odpadów – jest to po prostu spalanie pozostałości w odpowiednio do tego przystosowanych piecach. Takie kotły mają specjalne filtry, które ograniczają ilość szkodliwych substancji emitowanych do atmosfery. Z procesu spalania możemy otrzymać energię cieplną, którą możemy wykorzystać do ogrzewania naszego zakładu pracy, a nawet całych budynków mieszkalnych.
Piroliza również jest zaliczana do termicznych metod unieszkodliwiania odpadów. Polega ona na tym, że pod wpływem bardzo wysokiej temperatury (ponad 600°C) i odcięciu od dostępu powietrza, nasze pozostałości są przekształcane w użyteczne gazy. Co więcej, w trakcie tego procesu możemy również wyprodukować koks – ponieważ piroliza polega także na rozkładzie węglowodorów. Sam wytworzony gaz pirolityczny również może posłużyć nam jako źródło energii.
Z kolei kompostowanie i metoda fermentacji metanowej są niejako ze sobą sprzężone. Te procesy polegają na tym, że przy użyciu konkretnych mikroorganizmów następuje rozkład materii organicznej. W ten sposób możemy produkować nawozy, komposty, ale także i biogazy, które również mogą służyć jako źródło energetyczne. Jedyne czym się różnią te dwa procesy to typ wykorzystanych organizmów – w fermentacji metanowej używa się bakterii, które żyją w warunkach beztlenowych.
Są to najpopularniejsze i najszerzej wykorzystywane sposoby unieszkodliwiania odpadów w Polsce. Oczywiście ta branża cały czas się rozwija, a nasze pozostałości znajdują co rusz to nowe zastosowania. Jest to bardzo optymistyczna tendencja, ponieważ takie działanie to krok w stronę czystszych i mniej zniszczonych ekosystemów.
